31.08.2015, 18:21
Cytat:Twierdzenie, że Diabeł jest judeochrześcijańskim wymysłem, nie jest mitem, tylko faktem. Słowianie słusznie to podkreślają. Weles nie miał nic wspólnego z Diabłem, ani nawet z Cernunnosem. Miał rogi bydlęce (nie jelenie), bo był m.in. bogiem bydła i bogactwa. Chętnie czczonym przez Rusinów na równi z Perunem. Nie znam żadnych podań ludowych nazywających Peruna czy Roda Diabłami. Chrześcijanie wpadając na Ruś owszem skojarzyli Welesa z Diabłem, ale tylko dlatego, że tak im było wygodnie. Koncepcja Diabła nie ma żadnego prawa bytności w wierzeniach przedchrześcijańskich Słowian.
Cytat:Religia Słowian – zespół wierzeń, mitów i kultowych praktyk Słowian w okresie przed chrystianizacją, zaliczany do systemów religii politeistycznych z akcentami panteistycznymi i być może dualistycznymi. Informacje o religii Słowian w nikłym stopniu dotrwały w źródłach do dnia dzisiejszego. Nie zachowały się żadne źródła bezpośrednie, a jedynie lakoniczne relacje chrześcijańskie, często spisywane przez niezorientowanych bezpośrednio w temacie autorów lub kronikarzy żyjących w kilkadziesiąt, czy kilkaset lat po chrystianizacji. Pełna rekonstrukcja wierzeń słowiańskich nie jest możliwa, a dokonywane próby często budzą wątpliwości, co do tego czy przyjęte metody są właściwe i wiarygodne. Rekonstrukcja odbywa się przede wszystkim w oparciu o ślady dawnych wierzeń zachowane w folklorze i wierzeniach z okresu już chrześcijańskiego. Nie bez znaczenia są także badania z zakresu szerzej pojmowanej teorii religii.
Cytat:Mit kosmogoniczny[edytuj | edytuj kod]
Osobny artykuł: Stworzenie świata według Słowian.
Jedną z podstaw każdej religii jest mit o stworzeniu świata, czyli tzw. mit kosmogoniczny, tłumaczący kto, w jakich okolicznościach, w jaki sposób i dlaczego stworzył świat. Nie zachował się żaden tego typu mit przedchrześcijańskich Słowian, jednak nadużyciem byłoby twierdzić, że nigdy on nie istniał. Antropolodzy i religioznawcy starają się odnajdywać jego relikty w późniejszych, chrześcijańskich opowieściach. Jedną z najczęstszych jest identyfikacja tzw. mitu wyłowienia z wierzeniami dawnych Słowian[8]. Mit ten występuje w różnych kulturach, często w znacznie zmienionych wersjach. Do dziś żywy jest także wśród Słowian. Zgodnie z nim świat początkowo był pokryty morzem, na którym w łodzi dryfował bóg. Spotkał on pływającego w wodzie diabła, którego wpuścił do łodzi. Następnie posłał go pod wodę, by wyłowił z dna nieco ziemi. Z wyciągniętego ziarnka piasku stworzył wyspę stanowiącą pierwszy element nadwodnego świata. W micie tym początkowo bóg i diabeł współpracują ze sobą, dopiero z czasem popadając w konflikt. Bóg nie jest wszechwiedzący ani wszechmogący – w różnych wersjach mitu prosi o radę diabła lub musi korzystać z jego pomocy. Wyraźny jest podział kompetencji – do boga należy władza nad światem nadziemnym i niebem, natomiast do diabła nad podziemiami i co charakterystyczne dla słowiańskiej wersji mitu, światem wodnym. Tym samym bóg ma charakter uraniczny, natomiast diabeł chtoniczny i akwatyczny[9]. Ten silnie dualistyczny mit odnajdywany jest w opowieściach ludowych z terenów Bułgarii, Ukrainy, Polski czy Białorusi. Nie jest jasne czy zachowały się w nim relikty wcześniejszego mitu słowiańskiego, czy raczej wpływów bogomilskich. Część badaczy uważa tę opowieść za stosunkowo późną i wynikającą z oddziaływania dualistycznej sekty bogomiłów, która uzyskała silną pozycję w Bułgarii, Serbii czy Bośni we wczesnym średniowieczu. Inni etnolodzy uważają wpływy dualizmu za znaczenie wcześniejsze – miałby on dotrzeć do Słowian z Iranu za pośrednictwem ludów koczowniczych, np. Sarmatów. Dwaj adwersarze są zwykle identyfikowani z Perunem (bóg) i Welesem (diabeł). Pewne ślady domniemanego dualizmu odnaleźć można w źródłach historycznych. Szerzej temat ten zostanie omówiony w dalszej części tekstu.
Część badaczy wskazuje na możliwość istnienia innego mitu o początku, popularnego w wielu religiach – tzw. mitu o pojedynku kosmogonicznym. Opowieść ta jest elementem mitologii różnych ludów indoeuropejskich. Zwykle przedstawia ona walkę między gromowładnym bogiem uranicznym a symbolizującym siły chaosu i przybierającym wężowaty kształt bóstwem chtonicznym. Jeśli mit tego rodzaju istniał u Słowian dwoma adwersarzami mogli być wymienieni już Perun (władca nieba, którego atrybutem była błyskawica) i Weles (w postaci żmija-smoka)[10].
Rosyjski badacz Władimir Toporow w oparciu o dość dyskusyjną analizę rodzimych bajek zasugerował możliwość istnienia mitu o jaju kosmicznym, w którym świat powstał z rozbicia jaj zdobytych w efekcie pojedynku bohatera z wężowatymi stworami, wspomnianymi już żmijami-smokami[11].
<!-- m --><a class="postlink" target="_blank" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Religia_S%C5%82owian">https://pl.wikipedia.org/wiki/Religia_S%C5%82owian</a><!-- m -->
,Jedno z wielu źródeł
Jak zwał, tak zwał. Kwestia nazewnictwa . O tą samą postać chodzi
Cytat:Bies – w przedchrześcijańskich wierzeniach Słowian personifikacja bliżej nieokreślonego złego ducha, demona zła. Nazwa bies wywodzi się z prasłowiańskiego *bĕsъ, od praindoeuropejskiego *bboidh-, oznaczającego "powodujący strach, przerażenie".<!-- m --><a class="postlink" target="_blank" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bies">https://pl.wikipedia.org/wiki/Bies</a><!-- m -->
Biesy mogły wnikać w poszczególne osoby i kierować ich działaniami (stąd określenie "zbiesiony"), przypisywano im też pilnowanie skarbów ukrytych w ziemi. Bytowały w lasach, bagnach i w głębinach wodnych[1].
Po chrystianizacji Słowiańszczyzny określenia bies zaczęto używać jako synonimu pojęcia diabeł.
Cytat:3. Uwzględniając powyższe powiązania językowe odnotować można następujące bóstwa i postacie mityczne spokrewnione z bóstwem Nyją/Niją: Wodny Muż Nikus / Nykus wraz z partnerką Wodną Panną na Łużycach, polskie diabły ludowe o imionach Niuk, Niełuk, śląskiego wodnika Nikela, kaszubskiego Nëczka i leśnego diabła Nikołaja (por. popularne kojarzenie dawnych bogów chtonicznych z św. Mikołajem), boginki Nejki (odpowiedniczki Nyczek, Niawek i Nawek) na podkarpackim Pokuciu. Idąc poza obszar słowiański greckiego boga Enyaliosa i boginię Enyo, greckie nimfy wodne Najady, nordyckiego boga morza i bogactw Njorda również Njerda z jego siedzibą zwaną Nóatún (nóa - "okręt") oraz fińskiego boga Ahti (którego postać kształtowała się również pod wpływem wierzeń indoeuropejskich, wyraźnego odpowiednika bałtyjskiego Welniasa i staroruskiego Welesa), a określanego w zaklęciach ludowych również jako Nihti, Nitti i Nyytti, występującego z partnerką Vellamo/Vellimys (por. kaszubska Welewita).
<!-- m --><a class="postlink" target="_blank" href="http://www.bogowiepolscy.net/nyja-nija-1.html">http://www.bogowiepolscy.net/nyja-nija-1.html</a><!-- m -->
Cytat:Set (bóg)[edytuj]
sw W t
x E20 A40
Set w hieroglifach
Set
Ilustracja
Set, trzymający symbol nieśmiertelności – Anch, grobowiec Totmesa III (KV 34)
Egipski bóg
burz, pustyń, Górnego Egiptu, ciemności i chaosu
Czczony w starożytnym Egipcie
Atrybuty antylopa z głową szakala
Ojciec Geb
Matka Nut
Żona Neftyda
Rodzeństwo Izyda, Neftyda, Ozyrys
Set, Σήθ (greckie), Sutekh, Setech (egipskie), hebr. שת Szet – w mitologii egipskiej pan burz, pustyń, Górnego Egiptu, ciemności i chaosu, także bóstwo o charakterze demonicznym. Przedstawiany jako człowiek z głową nieustalonego do dziś zwierzęcia. Zawiera cechy głowy szakala, antylopy oryks oraz okapi. Wcześniej występował być może jako bóg wojny i mogło być to bóstwo starsze niż religia egipska. W religii egipskiej jeden z głównych bogów. Jego atrybutem była antylopa z głową szakala.
Początkowo czczony jako bóg całego państwa w Górnym Egipcie przez Hyksosów. Przeciwnik Horusa, zabójca swego brata, Ozyrysa. Począwszy od XXII dynastii, staje się wcieleniem zła. Ostatecznie przedstawiany był jako główny zły i utożsamiany z wężem Apepem. Wcześniej jednak przedstawiano go, jak stoi na barce Re i przebija włócznią złego Apepa. Znany w całym Egipcie w okresie dynastycznym. W czasach XIX i XX dynastii (ok. 1320 - ok. 1085 p.n.e.) czczony również w Tanis jako opiekun królestwa. W okresie Nowego Państwa jego kult był zwalczany.
Syn bogini Nut i boga Geba (lub Re), brat Ozyrysa, Izydy i Neftydy, także jej mąż. Niektórzy przypisują mu ojcostwo Anubisa.
Współcześnie czczony w tzw. Świątyni Setha, niewielkiej sekcie, powstałej na skutek rozłamu w Kościele szatana. Obecnie znany także jako bohater kultury popularnej.
<!-- m --><a class="postlink" target="_blank" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Set_(b%C3%B3g">https://pl.wikipedia.org/wiki/Set_(b%C3%B3g</a><!-- m -->)